10اصل خودمراقبتی

10اصل خودمراقبتی

 

گاهی بیماران نمی‌خواهند چیزی از بیماری‌شان بدانند و مسئولیت بیماری‌شان را قبول نمی‌کنند. تحقیقات متعدد نشان داده است سرعت بهبود و آرامش روانی در بیمارانی که بار ناخوشی‌شان را به دوش می‌کشند، بیشتر است. خیال نکنیم آنکه از بیماری‌اش می‌گریزد، آرام‌تر است.
تصویری که از جهان داریم و نگاهی که جهان به ما می‌کند، هر دو بر مبنای تلقی ما از خودمان شکل می‌گیرد. کسی که بر خود اهانت روا می‌دارد، به دیگران احترام نمی‌گذارد و دیگران نیز احترامش نمی‌کنند و تحویلش نمی‌گیرند. ریشه اعتبار ما، ربط و نسبتی است که با خود برقرار می‌کنیم و شأنی است که برای خودمان قائلیم. بنیان نظری خود‌مراقبتی همین است. چند ملاحظه‌ جدی در این خصوص قابل‌تامل است:
1- با این فرض که «من مالک خودم هستم»، آدمی نمی‌تواند جسم و جانش را تاراج کند و دست تطاول بر آن بگشاید. دایره‌ مالکیت ما به واسطه‌ تعهدات، دلبستگی‌ها و روابط انسانی و اجتماعی‌مان، محدودتر از آن است که در آغاز می‌پنداریم.
2- با این فرض که «از من گذشته است»، انسان مجاز نیست افسار روزگارش را رها کند و جسمی فرسوده و ظاهری فرتوت به بار آورد. نشاط و شادابی و شور زندگی هیچ‌گاه از آدمی نمی‌گذرد گرچه که بروز و بیان آن گاه تغییر می‌کند.
3- با این فرض که «من خودم را وقف فرزندانم می‌کنم» حق نداریم به خودمان بی‌توجهی کنیم. مادری که فرزندش را به کلاس شنا می‌فرستد و برایش غذایی مناسب درست می‌کند، قرار نیست از ترس این که به خوشگذرانی متهم شود، به استخر نرود یا غذای مورد علاقه‌اش را درست نکند یا سفارش ندهد. بعضی والدین، خود را از دست رفته می‌پندارند و به همین دلیل برای فرزندان­شان آینه می‌گیرند اما خود، به خشت خامی بسنده می‌کنند.
4- از ترس اینکه «مبادا چیزی توش در بیاد» نباید از آزمایش و ارزیابی جسمی بگریزیم. این ضرب‌المثل دقیقی نیست که می‌گوید: «آب که از سر گذشت، چه یک‌وجب چه صدوجب» چرا که اگر یک‌وجب با سطح آب فاصله داشته باشیم، هنوز مجال دست تکان دادن و نجات است اما صد‌وجب که بگذرد، دیگر غرق شده‌ایم. فرق ما با مردم ژاپن این نیست که مثلا آن­ها کمتر سرطان می‌گیرند. اتفاقا شیوع برخی سرطان‌ها در آن­ها بیشتر است اما «خودمراقبتی» باعث می‌شود در همان مراحل اولیه سرطان‌شان کشف و مهار شود. همان سرطان‌ها در جامعه ما در بسیاری موارد دیرتر مشخص می‌شوند.
5- خود‌مراقبتی به این معنا نیست که مدام خود را به تیغ وسواس بکشیم. کشتی گرفتن با بیماری‌های خیالی، خیلی وقت‌ها واقعا ما را زمین­گیر می‌کند و به خاک بیماری می‌نشاند.
6- خودمراقبتی، مهارتی تدریجی است. از همان کودکی باید یاد بگیریم گلیم سلامت را از آب بیماری بکشیم و هر ناخوشی جزیی، عاجزمان نکند. کسی که در کودکی و نوجوانی یاد می‌گیرد در مهار بیماری‌اش مشارکت کند، در سنین بالاتر مستاصل و وابسته نمی‌شود و می‌داند چگونه ناخوشی‌اش را به ساحل سلامت بکشاند.
7- گاهی بیماران نمی‌خواهند چیزی از بیماری‌شان بدانند و مسئولیت بیماری‌شان را قبول نمی‌کنند. تحقیقات متعدد نشان داده است سرعت بهبود و آرامش روانی در بیمارانی که بار ناخوشی‌شان را به دوش می‌کشند، بیشتر است. خیال نکنیم آنکه از بیماری‌اش می‌گریزد، آرام‌تر است.
8- گاهی می‌خواهیم به عزیزان­مان محبت کنیم و به همین دلیل در هنگام بیماری، ساده‌ترین امور مثل نظافت شخصی‌شان را به عهده می‌گیریم. حواسمان باشد از دیگران موجوداتی وابسته و بی‌دست و پا نسازیم.
9- کسانی که یاد گرفته‌اند از خودشان مراقبت کنند، کمتر در معرض اعوجاجات روانی و بیماری‌های روانی مربوط به کهولت سن قرار می‌گیرند.
10- از زمانی که به دنیا می‌آییم تا هنگامی که از این جهان می‌رویم، وظایف متعددی داریم. مسئولیت سلامت خود، یکی از این وظایف است. درنگ کنیم؛ پرونده سلامت­مان زیر بغل­مان باشد!

منبع:http://rahayesh.com/pages/view/pageid/279/lang/fa
دکتر حمیدرضا نمازی

تعریف ارتقا سلامت

تعریف ارتقای سلامت( Health Promotion ) :
در اولین کنفرانس بین المللی اوتاوا – 1986 ارتقای سلامت به مفهوم توانمند سازی مردم درشناخت عوامل تاثیرگذار بر سلامت فردی – اجتماعی وتصمیم گیری صحیح درانتخاب رفتارهای بهداشتی و درنتیجه رعایت شیوه زندگی سالم تعریف شده است. به طو رخلاصه ارتقای سلامت عبارت از روند توانمند سازی افراد برای افزایش کنترل و بهبود سلامتی شان می باشد. برقراری عدالت ، محیط مناسب ،اکوسیستم پایدار،صلح ،دسترسی به خدمات ،تضمین درآمد،تغذیه ،آموزش به عنوان شرایط اولیه و زیر بنایی ارتقای سلامت معرفی شدند.با توجه به تعریف ارتقای سلامت نتیجه گیری می شود که :
- ارتقای سلامت فراتر از آموزش سلامت وپیشگیری از بیماری ها می باشد.
- ارتقای سلامت بر تجزیه و تحلیل و توسعه ظرفیت سلامتی افراد تاکید دارد.
دیدگاه کلی نگر ارتقای سلامت ، در نظر گرفتن سلامت روانی و اجتماعی در کنار سلامت فیزیکی می باشد.

رویکردهای ارتقای سلامت شامل :
1- رویکرد پزشکی( کنترل عوامل خطر فیزیولوژیک )
2- رویکرد رفتاری( تصیح عوامل شیوه زندگی)
3- رویکرد اجتماعی – محیطی ( در جهت وضعیت های عمومی)
درحقیقت حرکت از رویکرد افراد سالم به سمت جوامع سالم و در نهایت حرکت به سوی محیط و اجتماعات سالم می باشد. ارتقای سلامت، ارتقای سلامت مبتنی بر شواهد می باشد.
سلامت توسط افراد در محیط زندگی روزمره آن ها خلق می گردد.جایی که آنها در حال یادگیری ؛ اشتغال، و تفریح و ... هستند. رویکرد محیطی در رابطه با ارتقای سلامت مرتبط با محیط زندگی می باشد.بدین وسیله سلامت افراد درمکان هایی که بیشتر اوقات را درآن به سر می برند تقویت می گردد.یعنی این که رویکرد محیطی ارتقای سلامت دارای تجربه اجتماعی و توسعه سازمانی می باشد.

منبع :  http://www.healthpromotionresource.ir/